Globalna społeczność astronomiczna świętuje 100. rocznicę Zaćmienia Słońca 1919

W 2019 roku mija setna rocznica od zmieniających paradygmat obserwacji zaćmienia Słońca, które po raz pierwszy pozytywnie przetestowały ogólną teorię względności Einsteina. Międzynarodowa Unia Astronomiczna (IAU), w ramach własnych obchodów stulecia, wspiera różne inicjatywy dotyczące tego Zaćmienia Słońca 1919, takie jak konferencje, uroczystości rocznicowe, warsztaty edukacyjne i inne. Obejmuje to także uroczystości na Wyspach Świętego Tomasza i Książęcej z udziałem Prezydenta Wysp Świętego Tomasza i Książęcej oraz Prezydenta Portugalii.

W 1915 roku Albert Einstein opublikował ogólną teorię względności, która do tej pory pozostaje najlepszym opisem grawitacji, jakim dysponują fizycy. Krótko później brytyjski astronom Sir Arthur Eddington postanowił sprawdzić ją eksperymentalnie,testując przewidywania teorii, iż światło zostanie zakrzywione przez Słońce. Ponieważ eksperyment obejmował obserwacje gwiazd znajdujących się blisko Słońca, mógł zostać przeprowadzony tylko w trakcie całkwoteigo zaćmienia Słońca. Zaćmienie Słońca 29 maja 1919 r. było idealną szansą na dokonanie pomiarów, dlatego zorganizowano ekspedycje w dwa miejsca, w których występowało zaćmienie całkowite: Sobral (Brazylia) oraz Wyspy Świętego Tomasza i Książęca na wybrzeżu Afryki. Sir Frank Watson Dyson koordynował z Anglii obiema ekspedycjami, wysyłając Eddingtona na Wyspę Książęcą, a francuskiego astronomia Andrew Crommelina do Sobral. Wyniki okazały się zgodne z teorią Einsteina, a znacząco różne od grawitacji newtonowskiej. Od tamtej pory przeprowadzono wiele kolejnych eksperymentów w celu przetestowania ogólnej teorii względności i jest ona szeroko używana we współczesnej fizyce oraz astrofizyce.

W 2019 roku Międzynarodowa Unia Astronomiczna, jako element swoich obchodów stulecia, przypomina 100. rocznicę zaćmienia Słońca z roku 1919, wspierając kilka ogólnoświatowych inicjatyw:

• Eddington@Sundy: 100 Years Later is celebrating the 100th anniversary of the 1919 eclipse, promoting educational activities, conferences and other initiatives on a global scale. However, its main goal is to act as a cornerstone project supporting the local community to create a historic and scientific legacy in São Tomé and Príncipe, especially at the Roça Sundy site, where Eddington carried out those historic measurements in 1919. Today on 29 May, the President of São Tomé and Príncipe, Evaristo do Espírito Santo Carvalho, the President of the Regional Government of Príncipe, José Cardoso Cassandra, and the President of Portugal, Marcelo Rebelo de Sousa, will participate in the inauguration of the Sundy Science Space at Roça Sundy to commemorate the anniversary of the eclipse. The IAU President Ewine van Dishoeck and the IAU General Secretary Teresa Lago will also take part in the ceremony.

• The Centenary of Solar Eclipse of 1919 — Sobral event includes many celebratory activities in Brazil. In Sobral, the Brazilian site of the 1919 observations, the local population is enthusiastically participating in the celebrations, and the local authorities have decreed 2019 the Year of Science in the city. Many scientific, educational and public communication events will take place there and in other Brazilian cities. Additionally, the International Meeting of the Centennial of the Eclipse of Sobral (1919–2019) will take place on 28–30 May, and the issue of a commemorative stamp by the Brazilian post office and the re-opening of the Eclipse Museum in Sobral are planned.

• The IAU100 Einstein Schools Global Project is creating a network of schools encouraging the understanding of the essential role of gravity in modern astronomy through exciting astronomical topics. These include gravitational waves, space-time, and the detection of gravitational waves emitted from compact objects such as black holes and neutron stars. Teachers in over 200 schools in 45 countries are already enrolled in the programme, and are working towards their school becoming an Einstein School. The project is now seeking astronomers who would like to volunteer as mentors for the schools in the programme.

• The Arthur S. Eddington: From Physics to Philosophy and Back Again Conference will be held on 27–29 May 2019 in Paris (France) to highlight the legacy and impact of Arthur S. Eddington. On the 100th anniversary of the 1919 eclipse, this conference will bring together astronomers, physicists, philosophers and historians to review Eddington’s lasting influence.

• LightSound is a tool developed for those who are visually impaired and auditorily oriented to experience the variation of light intensity during a solar eclipse in real-time (through sound). The device allows participants to record light intensity accurately while listening to the sound of the eclipse through the instrument. As part of the IAU100 Special projects, the initiative will build and distribute 20 devices to communities throughout Argentina and Chile that are ideally situated to see the solar eclipse in July 2019.

• The planetarium show Checking up on Einstein provides a brief introduction to light deflection in a gravitational field, the 1919 eclipse expeditions, and their test of the predictions of general relativity. The open-source planetarium show, developed by Haus der Astronomie in Heidelberg (Germany), is available in English and German.

• The Royal Astronomical Society has published a commemorative website including relevant information about the 1919 solar eclipse expeditions and different information and educational resources about solar eclipses and general relativity.

“The scientific expedition to observe the eclipse in 1919 triggered not only a scientific revolution, but it also serves as a remarkable example of how international scientific collaboration can bring people together, even in times of conflict”, shared Ewine van Dishoeck, Leiden University professor and president of the International Astronomical Union. “The centennial anniversary of both the IAU and the 1919 solar eclipse represents a special opportunity to reflect upon and celebrate important astronomy milestones throughout the past century, together Under One Sky.”

IAU General Secretary Teresa Lago said “It is thrilling to be at the very site where Eddington carried out such relevant observations 100 years ago, and to join in the celebrations, which also include the opening of a centre for Education and Outreach in Roça Sundy. The IAU could not feel more at home”.

Więcej informacji

IAU to międzynarodowa organizacja astronomiczna, która łączy ponad 13500 zawodowych astronomów z ponad 100 krajów świata. Jej misją jest promowanie i wspieranie astronomii we wszystkich jej aspektach, w tym badań naukowych, popularyzacji, edukacji, rozwoju, poprzez współpracę międzynarodową. IAU funkcjonuje także jako międzynarodowo uznany organ do nadawania oznaczeń ciałom niebieskim oraz strukturom na ich powierzchniach. IAU powstała w 1919 roku i jest największą światową organizacją dla astronomów.

Linki

• Witryna IAU100
• Polska witryna IAU100

Kontakt

Jorge Rivero González
IAU100 Coordinator
Email: rivero@strw.leidenuniv.nl

Joana Latas
Eddington @ Sundy Coordinator
Email: joana.latas@nuclio.pt

Ildeu Moreira
Brazilian Society for the Progress of Science President
Email: ildeucastro@gmail.com

Stephen Pompea
Einstein Schools Coordinator
Email: spompea@noao.edu

David Valls-Gabaud
Observatoire de Paris
Email: david.valls-gabaud@obspm.fr

Markus Pössel
Haus der Astronomie
Email: poessel@mpia.de

Robert W. Walsh
IAU UK National Outreach Coordinator
Email: RWWalsh@uclan.ac.uk

Lars Lindberg Christensen
IAU Press Officer
Garching bei München, Germany
Tel: +49 89 320 06 761
Cell: +49 173 38 72 621
Email: lars@eso.org